Elektrik tesisatlarının kablo eklerinin izolasyonunda kullanılan protolin, poliüretan (PU) esaslı, iki bileşenli (reçine ve sertleştirici) bir döküm malzemesidir. Protolin, elektrik bağlantılarını ve elektronik parçaları nem, su ve darbelere karşı koruyan yüksek performanslı bir yalıtım malzemesidir. Peki bu etkili izolasyon malzemesinin işlevleri ve kullanım alanları nelerdir? UKS Yapı olarak bu yazımızda protolin nedir sorusu eşliğinde merak edilen soruları cevapladık.
Protolin Ne İşe Yarar?
Protolin, poliüretan esaslı bir malzeme olduğu için darbelere karşı dayanıklı ve üstün yapışma özelliklerine sahiptir. Bu özelliklerinden dolayı elektrik kablo eklerinde güvenilir ve uzun ömürlü yalıtımda rahatlıkla tercih edilir. Protolin ürünü temel olarak aşağıdaki işlevleri yerine getirir:
- Elektrik akımının istenmeyen yerlere yayılmasını önleyerek kısa devre riskini ortadan kaldırır.
- Kürleştikten -yani donduktan- sonra sert, eksiz ve su geçirimsiz bir yapı oluşturur. Bu özellik sayesinde, su altında veya nemli ortamlarda çalışan kablo bağlantıların güçlü şekilde korunmasını sağlar.
- Tamamen sertleşen poliüretan esaslı reçine, dışarıdan gelebilecek darbelere, titreşime, aşınmaya ve zemin hareketlerine karşı yüksek dayanıklılık gösterir.
- Ayrıca protolin; asit, alkali ve diğer aşındırıcı etkiye sahip kimyasal maddelere karşı dirençlidir.
- Yüksek ve düşük sıcaklıklara dayanıklı yapısıyla da zorlu fiziki koşullarda bile performansını korur.
Protolin malzemenin izolasyonda kullanımı temel olarak su, nem ve mekanik hareketlere karşı etkin koruma sağlamak içindir. Elektrik iletkenlerinin ek yerlerini ve hassas elektronik bileşenlerinde kullanılan bu özel reçine, elektrik işlemlerine gereksinim duyan farklı alanlarda kullanılır.
Protolin Nerelerde Kullanılır?
Elektrik işlemlerinde izolasyonun kullanılmasının temel nedeni, elektrik bağlantı noktalarındaki sızdırmazlığı kontrol altına almaktır. Su ve nem başta olmak üzere dışarıdan gelen titreşim ve darbelere karşı da protolin malzemenin esnek yapısından yararlanılır. Dayanıklı, esnek ve sızdırmazlığı yüksek bir reçine olan protolinin başlıca kullanım alanları da şöyledir:
- Elektrik Kablo Ekleri: Yer altı ve yer üstü alçak gerilim ve orta gerilim kablo ek muflarında (kutularında) izolasyon ve dolgu malzemesi olarak kullanılır.
- Elektronik Devreler: Hassas yapıdaki elektronik devrelerin titreşim ve neme karşı korunması amacıyla protolin kaplama yapılır.
- Endüstriyel Uygulamalar: Motorların, elektronik aksamların ve sensörlerin toz ile sudan korunması amacıyla kullanılır.
- Dış Ortam Tesisatları: Bahçe, yol, park aydınlatmaları gibi doğrudan nem ve yağmura maruz kalan alanlarda kullanılır.
- Su Sistemleri: Havuz aydınlatmaları, fıskiyeler, dalgıç pompaları gibi su altındaki elektrik bağlantılarında da protolin kullanımına rastlanır.
Protolin Nasıl Kullanılır?
Protolin malzemeyi, ilgili alanda kullanmak için öncelikle uygulama yapılacak yüzeyin temiz olması gerekir. Kablo ek yerinde veya yüzeyde kir, pas, nem, toz varsa bu maddelerden arındırılmış kuru bir yüzeyin elde edilmesi lazımdır. Ardından sırasıyla aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
Karışımın Hazırlanması
Protolin, iki ayrı bileşenden oluşan bir reçine olduğu için üretici firmanın belirlediği oranda dikkatli şekilde karıştırılır. Ambalajda bulunan iki ayrı bileşenin homojenleşene yani tek renk olana kadar karıştırılması gerekir.
Uygulamaya Geçilmesi
Hazırlanan karışım, izolasyon yapılacak yüzeye hava boşluğu kalmayacak şekilde dökülür. Bu aşamada, yalıtım özelliklerini korumak amacıyla karışıma herhangi bir yabancı madde ya da inceltici eklememeye özen göstermelisiniz.
Kürleşme (Donma)
Karışım döküldükten sonra ise kimyasal reaksiyon başlar. Reaksiyon sonrası reçine, ortam sıcaklığına bağlı olarak belirli bir süre içinde donar. Genellikle 15-50 dakika içinde donmaya başlar ve sert bir yapıya dönüşür. Tam koruma için protolinin tamamen sertleşmesi gerekir. Sertleşen protolin, bağlantı noktasını dış koşullara karşı uzun ömürlü ve dirençli şekilde korur.